زمان مطالعه10 دقیقه
می پسنـدم0
اندازه متن12
یکی از میوه‌های بسیار محبوب که در فصل بهار و تابستان با کمی نمک مصرف می‌شود، محصولات درخت گوجه سبز یا آلوچه هستند. این گیاه که گفته می‌شود بومی اروپا است، اما بسیاری معتقدند از ایران و سوریه به یونان راه یافته است. با داشتن میوه‌هایی کوچک، آبدار، ترد و با طعم شیرین یا ترش و رنگ سبز جذاب خود، کاشت نهال گوجه سبز انتخابی اقتصادی محسوب می‌شود. این گیاه به سرعت رشد کرده و از سال سوم شروع به باردهی می‌کند. عمر مفید آن نیز تا حدود ۲۰ سال تخمین زده شده است. رنگ محصول درختان گوجه سبز بسته به نژادشان ممکن است ارغوانی، قرمز، نارنجی، سبز یا زرد باشد.
بدون شک، آشنایی باغداران با بهترین روش‌های کاشت گوجه سبز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از موثرترین روش‌ها برای تکثیر درخت گوجه سبز، پیوند زدن است. در این فرآیند، استفاده از درختان با کیفیت به‌عنوان پیوندک و پیوند زدن آلوچه بر روی پایه مناسب بسیار حائز اهمیت است. اگر خاک محل کاشت سنگین و مرطوب باشد، پایه آلو بهترین انتخاب خواهد بود؛ اما در خاک‌های قلیایی یا آهکی بهتر است از پایه‌های دو رگه‌گیری بادام و شلیل استفاده شود. هلو نیز می‌تواند گزینه مناسبی برای پایه این گیاه باشد.
برای تهیه پایه مناسب، کاشت هسته (Greengages) ضروری است که به همین دلیل رسیدن میوه روی درخت بسیار مهم می‌شود. پس از برداشت میوه، قسمت گوشتی آن جدا شده و هسته کاملاً شسته می‌شود. سپس بذرها را باید در مکانی خشک با دمای معمولی قرار داد تا رطوبت خود را کاملاً از دست بدهند. همچنین سرمادهی به هسته‌ها برای دستیابی به توانایی جوانه‌زنی ضروری بوده و نقش مهمی در روند موفقیت‌آمیز کاشت گوجه سبز ایفا می‌کند.
برای رسیدن به این هدف، دو روش کاشت با هسته و پیوند زدن وجود دارد که هر کدام مزایای خاص خود را دارند. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، کیفیت هسته برای کاشت بسیار مهم است. پس از تهیه هسته با کیفیت، باید آن را در خاکی مناسب و گرم بکارید که نور مستقیم خورشید به آن نرسد. اما روش پیوند زدن، به عنوان مؤثرترین و کاربردی‌ترین روش شناخته می‌شود. در مرحله پوست انداختن برای کاشت درخت گوجه سبز، پیوندک از درختی با باردهی بالا و میوه‌ای با کیفیت عالی گرفته می‌شود. این روش تضمین‌کننده محصولاتی بهتر و پربارتر خواهد بود.
با توجه به نوع این میوه و میزان رشد آن، کاشت درخت گوجه سبز در فاصله‌های 5 تا 6 متری از یکدیگر بسیار منطقی و مؤثر است. اگر از بهترین بذرها استفاده کنید و شرایط مناسب کاشت را فراهم آورید، می‌توانید حتی تا 35 تن در هر هکتار محصول برداشت کنید. با این حال، در ایران به دلیل استفاده از روش‌های سنتی کشاورزی، معمولاً باردهی آن بین 3 تا 7 تن در هر هکتار است. بنابراین، با بهره‌گیری از تکنیک‌های مدرن کشاورزی می‌توانیم به طور قابل توجهی عملکرد را افزایش دهیم و بهره‌وری بیشتری داشته باشیم.
این گونه گیاهی به دلیل مقاومت بالایی که در برابر سرما دارد، انتخابی ایده‌آل برای کاشت است. با این حال، نیاز آبی و سرمایی آن بالا بوده و تحمل گرمای زیادی ندارد. بهترین زمان برای کاشت نهال گوجه سبز در ماه‌های آبان و آذر است، زیرا گذراندن زمستان باعث رشد بهتر و سریع‌تر آن می‌شود. شکوفه‌های زیبا پیش از بهار ظاهر می‌شوند و سپس در فصل بهار و تابستان، پس از رسیدن میوه‌ها، برداشت آغاز می‌گردد. قابل توجه است که این میوه‌ها ابتدا سبز هستند ولی با گذشت زمان رنگشان به زرد یا قرمز تغییر کرده و ترشی‌شان کاهش می‌یابد. بنابراین، انتخاب این گیاه نه تنها زیبایی باغ شما را افزایش خواهد داد بلکه محصولاتی خوشمزه نیز ارائه خواهد کرد.
برای کسانی که به میوه این گیاه علاقه‌مند هستند، کاشت آن در گلدان یا باغچه‌های خانگی یک گزینه بسیار مناسب است. باید تأکید کرد که انتخاب نوع مناسب برای کاشت نهال گوجه سبز بسیار حیاتی است. توجه به شرایط آب و هوایی، نوع خاک، استفاده از کود مناسب، هرس منظم و مراقبت‌های لازم در دوره برداشت اهمیت ویژه‌ای دارد و می‌تواند تضمین‌کننده موفقیت شما در پرورش این گیاه باشد.
در مرحله کاشت درخت گوجه سبز، اهمیت مراقبت‌های داشت در بهبود بارداری و افزایش طول عمر گیاه غیرقابل انکار است. برای مقابله با زنبور گوجه، مبارزه شیمیایی توصیه می‌شود که البته باید با هماهنگی کارشناسان حفظ نباتات و کلینیک‌های گیاه‌پزشکی انجام شود. دانستن میزان دقیق سموم دفع آفات بسیار مهم است.
شته‌ها که نوعی حشرات مکنده هستند، در اواسط فروردین بر روی برگ‌ها و شاخه‌های درخت دیده می‌شوند. تغذیه این حشرات از شیره گیاه باعث پیچیدگی برگ‌ها، سرشاخه‌ها و ترشح عسلک می‌شود که ریزش شکوفه‌ها و میوه‌های تازه را به دنبال دارد.
به همین دلیل استفاده از حشرات شته‌خوار مانند کفشدوزک، زنبورها، مگس‌های پارازیت و بالتوری‌های شکارگر برای کنترل طبیعی این آفت جایگزینی مناسب برای محصولات شیمیایی است. اگر کنترل طبیعی ممکن نبود، استفاده از سپماشی به صورت مه‌پاشی با فشار کم پیشنهاد می‌شود. همچنین برای رفع شپشک‌ها از تنه این درخت گوجه سبز مبارزه مکانیکی موثر خواهد بود؛ پاک کردن تنه‌ها و شاخه‌های اصلی با اسکاچ نرم و حذف سرشاخه‌های آلوده راهکاری کارآمد است. اگر این روش کافی نباشد، همچنان استفاده کنترل شده از سموم شیمیایی امکان‌پذیر خواهد بود.
با توجه به موارد فوق، انتخاب روش مناسب نه تنها سلامت گیاه را تضمین می‌کند بلکه بهره‌وری بیشتری نیز به همراه دارد.
این گیاه در مقایسه با نمونه‌های مشابه، به‌طور قابل‌توجهی در برابر خاک‌های سنگین و مرطوب مقاوم است و حتی در این شرایط نیز به رشد خود ادامه می‌دهد. اما برای دستیابی به بهترین نتایج، کاشت نهال گوجه سبز در خاک لمونی شنی و زهکشی شده توصیه می‌شود. تنها نوع خاک نیست که بر رشد گوجه سبز تأثیر می‌گذارد؛ بلکه تغذیه مناسب و وجود مواد مغذی نیز بسیار مهم است. اگرچه توجه به غنای خاک و زهکشی اصولی آن ضروری است، اما با رعایت نکات مربوط به زهکشی، امکان کاشت این گیاه در هر نوع خاکی وجود دارد. هنگام کاشت بهتر است از مخلوطی از خاک معمولی، برگ پوسیده و ده درصد شن برای پر کردن گودال استفاده کنید تا شرایط ایده‌آل را فراهم آورید.
در هنگام کاشت نهال گوجه سبز، اهمیت آبیاری منظم و عمیق را نباید نادیده گرفت، زیرا گیاه هنوز در مرحله نابالغی قرار دارد. اگر از روش‌های صحیح آبیاری استفاده نشود، احتمال خشک شدن گیاه یا رشد بیش از حد ریشه‌ها وجود دارد. با رسیدن به بلوغ، این درخت نیاز کمتری به آبیاری خواهد داشت؛ اما همچنان نباید از آن غافل شد تا گیاه با مشکل خشکی مواجه نشود. علائم خشکی را می‌توان با مشاهده کوچک شدن و چروک خوردن میوه‌ها تشخیص داد. بنابراین، رعایت این نکات برای حفظ سلامت و شادابی گیاه بسیار ضروری است.
فرآیند کاشت نهال گوجه سبز نقش بسیار مهمی در تکثیر و بهره‌وری آن دارد. رعایت نکات اصولی در این روش می‌تواند به باردهی و سوددهی بیشتر کمک کند. ابتدا، پس از خرید نهال مناسب، باید ریشه‌های گیاه را حداقل به مدت ۲ ساعت در سطل آب قرار دهید. سپس، بررسی ریشه‌ها برای حذف قسمت‌های نامعمول ضروری است. پخش کردن ریشه‌ها و خلوت نمودن مرکز گیاه باعث گردش بهتر اکسیژن می‌شود.
در مرحله بعد، باید گودالی با پهنای دو برابر ریشه‌ها حفر کنید که عمق آن با عمق اولیه گیاه همسان باشد. با بررسی تنه درخت می‌توانید تشخیص دهید که عمق قرارگیری چقدر بوده است. سپس نهال را از سطل خارج کرده و درون گودال بگذارید؛ نگه داشتن نهال با یک دست و پر کردن گودال با دست دیگر ضروری است.
بررسی خاک نیز اهمیت دارد؛ نباید خیلی گلی یا ماسه‌ای باشد و وجود مواد مغذی یا نیاز به افزودن خاک اولیه باید ارزیابی شود. اطمینان حاصل کنید که ریشه‌ها تا پایین تنه به خوبی پوشانده شده‌اند و پس از کاشت، صاف بودن درخت را بررسی کنید.
پس از کاشت کامل نهال، آبیاری آغاز شده و روی خاک لایه‌ای از کاه مالچ پوشانده خواهد شد تا نفوذ آب تا عمق مطلوب تضمین شود. بستن نهال تازه کاشته‌شده به یک چوب برای کنترل پایداری رشد آن ضروری است؛ اما پس از سال سوم یا چهارم دیگر نیازی به این پایه نخواهد بود زیرا تنه قطورتر خواهد شد.
نوع خاک در مرحله کاشت درخت گوجه سبز اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد و نباید آن را نادیده گرفت. اگر خاک فاقد مواد مغذی باشد، برای بهبود آن حتماً باید از کودهای شیمیایی مانند کلسیم آمونیوم نیترات و سوپر فسفات یا مواد غیر شیمیایی مثل ترکیب خاک برگ و شن استفاده کرد. همچنین، به یاد داشته باشید که افزودن کود تنها زمانی ضروری است که واقعاً نیاز احساس شود. این زمان را می‌توان با کاهش رشد و گلدهی گیاه تشخیص داد. اگر بدون نیاز واقعی به درخت سالم کود اضافه کنید، ممکن است باعث آسیب دیدن آن شوید. بنابراین، با دقت عمل کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید!
در هنگام کاشت درخت گوجه سبز، با آفاتی مواجه می‌شوید که باید به طور جدی به آن‌ها توجه کنید. کرم آلو، شپشک سان خوزه، زنبور سیاه گوجه، شته و کنه از جمله این آفات هستند. همچنین بیماری‌هایی مانند لکه برگی با منشأ باکتریایی یا قارچی، پوسیدگی گل و میوه و قانقاریا نیز ممکن است بروز کنند.
کرم آلو به جوانه‌های نهال حمله کرده و از گوشت میوه تغذیه می‌کند. شپشک سان خوزه با خرطوم خود نسج گیاه را هدف قرار داده و آسیب وارد می‌کند. زنبور سیاه گوجه نیز از مغز و هسته گیاه تغذیه کرده که باعث کاهش کیفیت محصول خواهد شد.
هرس کردن درختان به دلایل متعددی ضروری است، از جمله حذف شاخه‌های آفت‌زده و خشک، بهبود هوادهی گیاه، ایجاد تعادل بین شاخه‌ها و ریشه‌ها، و جوان‌سازی درخت برای باردهی بهتر. پس از کاشت درخت گوجه سبز تا سن پنج سالگی نیاز زیادی به هرس وجود ندارد؛ اما پس از اولین کاشت، سربرداری آن لازم است. هرس این درخت باید متعادل باشد—نه زیاد و نه کم. ساقه‌های نرک که سبز و منعطف می‌شوند معمولاً پس از هرس شدید ظاهر می‌شوند. برای تحریک گیاه در صورت کاهش میوه‌دهی، سرزنی بعد از چند سال باردهی بسیار مهم است. همچنین باید توجه داشت که کوددهی بیش از حد همراه با هرس شدید ممکن است باعث کاهش باردهی و تولید بیش‌ازحد شاخه‌های گیاه شود. بنابراین با رعایت این نکات می‌توانید بهترین نتیجه را بگیرید!
کاشت گوجه سبز تنها زمانی برای باغداران سودآور خواهد بود که با توجه به نوع محصول، کاربرد آن و شرایط جغرافیایی و آب و هوایی منطقه مورد نظر انجام شود. انواع مختلفی از گوجه سبز در بازار موجود است که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
قرار دادن چند عدد گوجه سبز در کنار غذاهایی نظیر بادنجان و مرغ، طعمی دلنشین به آن‌ها می‌بخشد که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد. کاشت نهال گوجه سبز به دلیل خواص و ویتامین‌های فراوانش برای باغداران بسیار مهم است. آشنایی با شرایط کاشت، داشت و برداشت این گیاه می‌تواند سوددهی را افزایش دهد و تولید میوه‌ای با کیفیت بالا را تضمین کند.
اگر شما نیز از باغداران باتجربه در این زمینه هستید یا حتی درخت گوجه سبز را در باغچه خانه خود پرورش داده‌اید، با اشتراک‌گذاری تجربیات ارزشمندتان می‌توانید به دیگران کمک کنید تا شرایط پرورش این گیاه را بهبود بخشند. همچنین اگر از این گیاه برای مصارف شخصی یا دارویی استفاده می‌کنید، آموزش نحوه استفاده و اثربخشی آن به دیگران قطعاً مفید خواهد بود.
مهندس شاهین سلطانی
خانم مهندس شیرخانی
استفاده از مطالب فقط برای مقاصد غیرتجاری و با ذکر منبع بلامانع است. کلیه حقوق این سایت متعلق به نهالوند می‌باشد.
